Diễn Đàn Cựu Sinh Viên Quân Y Hiện Dịch

Nguồn trích dẫn: https://nswvefa.com/2012/10/11/chung-o-chua

Chứng ợ chua/nóng là một triệu chứng mà người bệnh cảm nhận được khi chất chua (a-xít) trong dạ dày bị trào ngược, hoặc chảy ngược lên thực quản, qua cái van được gọi là “cơ thắt thực quản dưới” và làm cho thực quản bị kích thích quá mức (quá kích). Nói khác đi, ợ chua hay nóng không là một dấu hiệu hay một bệnh trạng mà thầy thuốc phát hiện hay chẩn đoán khi thăm khám lâm sàng.

Nguyên nhân chứng ợ chua/nóng:

Một số loại thức ăn có thể gây ra chứng ợ chua/nóng. Tuy nhiên, điều đầu tiên cần suy nghĩ không phải là thức ăn cụ thể này hay nọ mà là chính khối lượng thức ăn được dùng ở một thời điểm nào đó. Khi đề cập đến nguy cơ ợ chua/nóng thì điều quan tâm chính là khối lượng thức ăn khổng lồ đã được dùng. Đây là một trường hợp cho thấy ăn nhiều hơn không có nghĩa là tốt hơn. Bất kể đó là loại thức ăn gì, trông ngon ra sao, hoặc bạn có thích nó ít nhiều như thế nào, thì việc “ngốn” quá nhiều thức ăn một lúc làm tăng nguy cơ bị ợ nóng nhiều hơn. Bí quyết là cố chia nhỏ các khẩu phần ăn của mình.

Ăn thức ăn ngấu nghiến cũng là điều cấm kỵ, nếu muốn chế ngự cơn ợ nóng. Bác sĩ y khoa, thạc sỹ y yế cộng đồng Leslie Bonci, giám đốc dinh dưỡng thể thao tại Trung tâm Y tế Đại học Pittsburgh cho biết 3 chữ G - “grab, gulp, and go” (giật lấy, nuốt nhanh, và đi) - không có lợi cho quá trình tiêu hoá và có thể gây các triệu chứng của “bệnh trào ngược dạ dày-thực quản” (GERD/GORD) dễ dàng hơn. Ợ chua/nóng là một triệu chứng của “bệnh trào ngược dạ dày-thực quản”. Vì vậy nên ăn chậm lại nếu bạn đang lo lắng về các triệu chứng ợ chua/nóng.

Bác sĩ Bonci và bác sĩ Elaine Magee, thạc sĩ y tế cộng đồng, tác giả của sách ‘Tell Me What to Eat If I Have Acid Reflux’ (Hãy chỉ cho tôi biết nên ăn gì nếu bị trào ngược a-xít) lưu ý thức ăn có nhiều chất béo thường hay khó tiêu hơn, chúng ở dạ dày lâu hơn, và càng khó tiêu thì bệnh nhân càng cảm thấy khó chịu hơn. Càng ăn no nê những loại thực phẩm giàu chất béo - chẳng hạn như nhiều gà rán, nhiều khoai tây chiên, v.v… thì càng có nguy cơ bị ợ chua/nóng nhiều hơn gấp đôi - quá nhiều thức ăn và ăn quá nhiều.

Một số cách làm giảm chứng ợ chua/nóng:

Cắt giảm chất béo.

Người bị chứng ợ chua/nóng không nhất thiết phải từ bỏ hết các món ngon yêu thích của mình. Nhưng việc chuẩn bị, chế biến món ăn theo kiểu khác có thể giúp chế ngự được cơn ợ chua/nóng. Món ăn có thể nướng, hoặc quay thay vì chiên chúng. Mỡ thừa có thể cắt hoặc tề ra khỏi thịt và thịt gia cầm, và da gà lạng bỏ đi. Những việc điều chỉnh nho nhỏ ấy có thể cắt lọc bớt một lượng chất béo đủ để có thể tạo được sự khác biệt đối với chứng ợ chua/nóng - và sự khác biệt đối với cả sức khỏe tổng quát.

Cắt giảm các thức ăn có vị chua (acid).

Các thức ăn có vị chua - gồm cà chua và các sản phẩm chứa cà chua (chẳng hạn như sốt cà chua và nước xốt cay [được chế biến từ các loại rau củ băm nhuyễn gồm cà chua, hành tây và ớt]) và các loại trái cây họ cam (như cam, bưởi, và chanh) - có thể gây ợ nóng, nhất là khi ăn riêng các loại thức ăn đó lúc bụng đói. Giấm cũng rất chua lại là thành phần thông dụng nhất có trong dầu giấm và các món ăn khác; những thứ này cần được tránh. Nên chọn các sản phẩm tươi sống khác ngoài cà chua và những trái cây họ cam. Thử chọn một số loại trái cây và rau quả khác. Nếu cần phải có thức ăn chua thì hãy cắt giảm bớt khẩu phần của mình và ăn những loại khác - không chua - cùng với nó. Chẳng hạn như có thể ăn ít nước xốt cà chua hơn một chút và ăn cùng với mì ống kèm một chút thịt hoặc đồng thời thêm một chút rau củ.

Các thức “ăn cay / nhiều gia vị” ấy có thể làm kích thích chứng ợ chua/nóng, và làm cho ợ chua/nóng càng dữ dội hơn. Thức ăn cay và nước xốt nóng (cay) có thể là nguyên nhân gây ợ nóng. Nhưng đây không chỉ là các món nóng ấy mới là vấn đề mà bạc hà là món có tính hàn (lạnh), không phải là món “gây nhiệt”, nhưng cũng có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới, dẫn đến ợ chua/nóng. Và mặc dù tỏi và hành không cay nóng, nhưng chúng chứa rất nhiều vị có thể làm kích thích chứng ợ chua/nóng.

Cắt giảm các loại thức uống có khả năng gây ợ chua/nóng.

Việc ngăn ngừa ợ chua/nóng không chỉ là các thức ăn thôi đâu mà một số loại thức uống cũng có thể gây ra chứng ợ chua/nóng nhiều hơn. Các loại thức uống đó bao gồm cà phê (cà phê thông thường hoặc cà phê đã loại bỏ cà-phê-in), trà có chứa cà-phê-in, cô-la, các loại thức uống có ga khác, và các thức uống dư cồn. Thức uống có chứa cà-phê-in làm cho hàm lượng a-xít trong dạ dày tăng cao đồng thời có thể là giãn cơ thắt thực quản dưới, dẫn đến ợ chua/nóng. Và nước xô-đa cũng làm trướng dạ dày, có thể dẫn đến ợ chua/nóng.

Để làm giảm nguy cơ ợ chua/nóng, nên chọn các thức uống không có ga và không chứa cà-phê-in. Có thể uống trà thảo dược, sữa, và nước không.

Uống nước trong các bữa ăn cũng sẽ giúp làm loãng a-xít trong dạ dày, làm giảm ợ chua/nóng. Bên cạnh đó, cũng cần hạn chế ăn cà chua hoặc các loại nước ép cam quýt bởi trong các thức uống ấy có vị chua(có tính a-xít). Nếu dụ̀ng cà phê hoặc các loại thức uống khác có khả năng làm cho chứng ợ chua/nóng dữ dội hơn thì hãy cố cắt giảm số lượng như chén / tách nhỏ hơn.
Rượu, Sô-cô-la chứa cà-phê-in, và cà-phê-in có thể là nguyên nhân gây ợ chua/nóng, nên cần được tránh dùng hoặc cắt giảm hay nhấm nháp một tí thôi.

Không ai giống ai. Nguyên nhân gây ợ chua/nóng có thể khác ở từng người. Mỗi người cần biết mình có thể dung nạp được thức ăn nào và nguyên nhân gì làm cho mình bị ợ chua/nóng. Việc ghi lại các nguyên nhân ấy có thể giúp xác định điều gì cần thay đổi trong thói quen ăn uống của chính mình.

Các phương pháp làm giảm ợ chua/nóng khác:

Bác sĩ Magee khuyên nhai kẹo cao su sau mỗi bữa ăn để kích thích tiết nước bọt, vì nước bọt làm trung hoà a-xít và làm cho dạ dày di chuyển thức ăn xuống ruột non nhanh hơn - trước khi ợ chua/nóng xảy ra. Bác sĩ Magee còn khuyến nghị nên chọn một hương vị khác không phải là bạc hà cay hoặc bạc hà, để tránh làm giãn cơ thắt thực quản dưới.

Đừng nên nằm ngay sau khi ăn; thời gian đi nằm ngủ phải cách bữa ăn tối 3 tiếng đồng hồ.
Thuốc lá và béo phì cũng có thể gây ợ chua/nóng nhiều hơn. Do đó, cần thực hiện các biện pháp giảm cân và cai thuốc lá - để tránh ợ chua/nóng và để có một lối sống khỏe mạnh hơn.

Tóm lại, tình trạng thỉnh thoảng bị ợ chua/nóng thường được xem là “chuyện nhỏ” - chuyện thường. Trái lại, tình trạng thường xuyên ợ chua nóng cần được sự thăm khám của Bác sĩ hữu trách, vì tình trạng này có thể là triệu chứng của bệnh “trào ngược dạ dày-thực quản” (GERD/GORD) với nhiều nguyên nhân phức tạp hơn.

Muốn xem thêm chi tiết, xin vào:

https://accessmedicine.com/resourceTOC.aspx?resourceID=1
https://www.australiandoctor.com.au/
https://www.australianprescriber.com.au/
https://www.cdc.gov/
https://www.medicinetoday.com.au/
https://www.medicalobserver.com.au/
https://www.nhs.uk/
https://www.uptodate.com