Diễn Đàn Cựu Sinh Viên Quân Y Hiện Dịch

Xưa nay người ta thường sợ mắc bệnh ung thư, bệnh tim mạch, cơn tim cấp (heart attack), đột quỵ (stroke), và sợ vướng phải tai nạn. Gần đây, qua sách báo, radio và Internet, nhiều người đã tìm hiểu và quan tâm khá nhiều về bệnh Alzheimer.

Bài viết sau đây tránh xa những chi tiết và số liệu rườm rà về bệnh Alzheimer; trọng điểm của bài là một sồ đặc điểm đáng chú ý của bệnh Alzheimer và 5 bước để giảm nguy cơ bệnh này.

Đặc biệt căn bản của Bệnh Alzheimer là sự thương tổn không ngừng của các tế bào thần kinh và các kết nối của chính các tế bào thần kinh. Kết quả của các tổn thương này là cả một chuổi tàn phá như mất trí nhớ, suy giảm tư duy, khó khăn trong việc giao tiếp bằng lời nói, và thậm chí thay đổi bản tính của người bệnh.

Mặt khác, sau khi được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer, người bệnh vẫn có thể còn sống khoảng từ 2 đến 20 năm. Cho nên điều đáng quan tâm thêm là: Những năm của tuổi đời còn lại này là những năm người bệnh phải sống trong tình trạng ngày càng lệ thuộc vào người chung quanh, với những gánh nặng đáng kể về thể chất, tình cảm, và về kinh tế gia đình.

Khoa học cũng còn cho biết rằng: Có một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển bệnh Alzheimer. Không ai có thể kiểm soát được một số trong số yếu tố như tuổi tác, giới tính, và bệnh sử trong gia đình. Nhưng cũng có những điều ai ai cũng có thể làm để giúp giảm nguy cơ cho chính mình.

Những điều đó lại chính là các trụ cột của một lối sống lành mạnh như: tập thể dục, theo giỏi trọng lượng, và ăn uống đúng cách; những điều này đã tỏ ra có khả năng giảm nguy cơ của bệnh Alzheimer.

Và sau đây là 5 bước để giảm nguy cơ bệnh Alzheimer.

Mặc dù hiện nay không có một cách chắc chắn nào để ngăn ngừa bệnh Alzheimer, nhưng y học cho thấy rằng: áp dụng năm bước dưới đây có thể giảm nguy cơ bệnh này và tăng cường sức khỏe chung của Ông/Bà.

1. Duy trì một cân nặng thuận lợi cho sức khỏe.

Cân nặng thuận lợi cho sức khỏe là cân nặng tương hợp với Chỉ số cân nặng cơ thể (BMI) trong vòng 18.5 đến 25. Nhắm mục tiêu giữ Chỉ số cân nặng cơ thể (BMI) trong vòng thuận lợi cho sức khỏe, Ông/Bà cần cắt giảm số calo và tăng hoạt động thể chất. Muốn biết BMI của mình, Ông/Bà có thể lấy cân nặng tính bẳng kg của cơ thể mình đem nó chia cho chiều cao (tính bằng meter) của mình nhân với chiều cao (tính bằng meter) của mình.

Tóm tắt bằng công thức: BMI = kg / (meter X meter)

2. Kiểm tra vòng eo co.

Để đo kiểm tra chính xác vòng eo của mình, Ông/Bà nên sử dụng một thước dây để đo xung quanh phần hẹp nhất của eo của mình (thường là ở khoảng giữa rốn và xương sườn thấp nhất).

Một nhóm chuyên gia thuộc Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ khuyến cáo cần đo và giữ vòng eo không quá 35 inches (89 cm) cho phụ nữ và 40 inches (102 cm) cho nam giới.

3. Lưu ý về thức ăn.

Các thực phẩm cần được chọn ưu tiên phải là:

Thực phẩm tươi xanh đầy vitamin như rau và hoa quả; ngũ cốc nguyên hạt; cá, thịt nạc, đậu hũ, đậu và các cây họ đậu vốn là nguồn protein; cộng với chất béo lành mạnh (margarine thay cho bơ và mỡ).

Ông/Bà nên cắt giảm lượng calo không cần thiết từ bánh kẹo, nước ngọt, ngũ cốc tinh chế như bánh mì trắng hay gạo trắng, chất béo không lành mạnh, thức ăn chiên xào, thức ăn vội (fast foods), và các thức ăn vặt.

Ông/Bà cũng cần chú ý đến số lượng của khẩu phần thực phẩm của mình để tự cắt giảm bớt đúng lúc.

4. Tập thể dục thường xuyên.

Bước này, cộng với hoạt động thể chất hằng ngày, không những tốt cho cơ thể, mà còn giúp kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường trong máu, và cholesterol. Theo thời gian, việc tập thể dục từ vừa đến mạnh mẽ (đi bộ, bơi lội, đạp xe, chèo thuyền) cũng có thể giúp cơ thể loại đi tổng số chất béo và chất béo tích tụ ở bụng. Ông/Bà hãy cố dành 2 giờ rưỡi đến 5giờ hàng tuần để đi bộ khá nhanh (4 mph); hoặc chạy bộ (6 mph) cho một nửa thời gian đó.

5. Chú ý đến các con số quan trọng đối với sức khỏe quan trọng.

Ngoài việc xem trọng lượng và vòng eo của quý vị, Ông/Bà còn cần hỏi bác sĩ của mình để biết những con số về cholesterol, triglycerides, huyết áp, và lượng đường trong máu của mình có còn ở trong mức bình thường chăng. Biết được “số liệu” này rồi, Ông/Bà sẽ tập thể dục, cố giảm cân, và dùng thuốc (nếu cần) ngõ hầu giữ cho những con số này đúng với những mục tiêu ấn định bởi nhân viên y tế đang chăm sóc sức khỏe của Ông/Bà.
Mong rằng với 5 bước vốn được y học khuyến khích trên đây, mọi người sẽ không những xa lánh được bệnh Alzheimer mà còn xa lánh được nhiều bệnh khác.

BS Nguyễn Nguyên (Phó thường dân)

Nguồn thông tin:
<https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/alzheimersdisease.html>
<https://emedicine.medscape.com/article/1134817-overview>
<https://www.webmd.com/alzheimers/medical-reference-index>
<https://www.webmd.com/alzheimers/default.htm>