Diễn Đàn Cựu Sinh Viên Quân Y Hiện Dịch

LÝ BẠCH tả nỗi lòng NHỚ NHAU HOÀI ( TRƯỜNG TƯƠNG TƯ)

Bạch tính tình phóng đãng, thích ngao du các chốn thâm sơn cùng cốc, một chiều bỗng lạc bước tới đầm Vân Mộng thuộc địa hạt Yên Lục, Hồ Bắc. Cảnh hồ đẹp một cách thanh tịnh, khiến chàng không bước chân đi được, giữa hồ sen nở ánh lên sắc hồng, hương thơm thoang thoảng.

Chiều xuống dần cùng với một màn sương mỏng và ánh trăng như những dải lụa. Một tứ thơ thoảng hiện trong tâm tư : Bảng lảng hoàng hôn, hoa ngậm sương / Ánh trăng như lụa...

Bạch còn đang mơ màng bỗng một con thuyền đang rẽ sen tiến từ từ tới gần, trên thuyền một thiếu nữ đang vừa chèo vừa hát, chợt thấy có người , bẽn lẽn, má ửng hồng và thôi không hát nữa.

Bạch, một nhà thơ hào hoa tất nhiên không bỏ qua cơ hội làm quen và cô gái khi biết chàng là Lý Bạch thì tự nhiên thấy lòng bâng khuâng và Bạch khi biết nàng là Hứa Thị, cháu cựu tướng quốc Hứa Vũ Sư, vốn nổi tiếng về đàn giỏi, hát hay và thi phú cũng sinh lòng cảm mến và rồi cả hai trái tim cùng hoà nhịp vì Làm sao cắt nghĩa được tình yêu/ Có nghĩa gì đâu một buổi chiều/ Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt/ Bằng mây nhẹ nhẹ, gió hiu hiu...

Nhưng ba sinh hương lửa đang nồng/ Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương và chỉ sau khi kết hôn -Lý Bạch 27, Hứa Thị 18 tuổi - chưa đầy một năm, Lý Bạch lại lên đường tiếp tục cuộc sống một du tử. Lần này chàng đến tận Trường An tìm đường lập thân, thoả chí tang bồng hồ thỉ vì bản thân vốn là một người văn võ toàn tài.

Trên đường tha hương, cả đêm thao thức buồn, Bạch nhớ lại những ngày bên Hứa Thị, những tối sáng trăng được nghe vợ đàn, nào bài phụng cầu hoàng, nào khúc uyên ương Đàn sắt phím phụng hoàng mới dứt / Đàn cầm vội gẩy tơ uyên ương.

Bạch nhớ vợ, tưởng tượng lúc này ở nhà chắc nàng cũng đang vừa đàn vừa nhớ chàng nhưng biết sao gửi nỗi lòng cho chồng xa cách thăm thẳm trời mây, chắc phải nhờ gió xuân thôi - Khúc này hàm ý, truyền vô phương/ Gửi Yên Nhiên đành cậy gió xuân / Nhớ chàng cách thăm thẳm trời xanh.

Bạch nhớ đôi mắt vợ khi đưa tình - Xưa mắt đưa gợn sóng - khiến chàng lâm cảnh Sắc bất ba đào dị nịch nhân, mà thương cho đôi mắt ấy chắc Nay suối lệ chứa chan. Nỗi nhớ thương triền miên như vậy, lệ chan hoà ướt đẫm cả xiêm y như vậy, dung nhan thành tiều tụy như vậy hẳn lại càng tăng thêm niềm đau khổ khi người vợ bất giác nghĩ người chồng chẳng tin như vậy thì nàng tất sẽ dỗi hờn bảo Chẳng tin thiếp đứt ruột/ Khi về soi thử trước gương trong.

Thao thức suốt năm canh trường vì nhớ thương vợ, Bạch thức dậy, khêu đèn viết một mạch bài thơ như sau:

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ                                           NHỚ NHAU HOÀI

Nhật sắc dục tận hoa hàm yên            Bảng lảng hoàng hôn, hoa ngậm sương

Nguyệt minh như tố sầu bất miên                 Ánh trăng như luạ, thao thức buồn

Triệu sắt sơ đình phụng hoàng trụ             Đàn sắt phím phụng hoàng mới dứt

Thục cầm dục tấu uyên ương huyền                 Đàn cầm vội gẩy tơ uyên ương

Thử khúc hữu ý vô nhân truyền                   Khúc này hàm ý, truyền vô phương

Nguyện tùy xuân phong ký Yên Nhiên           Gửi Yên Nhiên đành cậy gió xuân

Ức quân thiều thiều cách thanh thiên       Nhớ chàng cách thăm thẳm trời xanh

Tích thì hoành ba mục                                                    Xưa mắt đưa gợn sóng

Kim tác lưu lệ tuyền                                                          Nay suối lệ chứa chan

Bất tin thiếp trường đoạn                                               Chẳng tin thiếp đứt ruột

Qui lai khán thủ minh kính tiền!                      Khi về soi thử trước gương trong!

Lý Bạch ngày trở về nhà, lấy bài thơ “ Nhớ nhau hoài” đưa cho vợ xem, hí hửng vì đã tả tài tình tấm lòng thương nhớ nhau hoài của hai người, riêng đắc ý nhất là hai câu cuối, ngờ đâu vừa xem song Hứa Thị tỏ ý không phục và bảo ý hai câu thơ này đã có trong thơ của Võ Tắc Thiên vốn là tài nhân của Đường Thái Tông, viết gửi cho Đường Cao Tông sau khi Đường Thái Tông chết và bị cưỡng bách làm ni cô tại chùa Cảm Nghiệp để thờ phụng, rồi lấy bút viết xuống bài thơ như sau:

NHƯ Ý NƯƠNG                                                                             NÀNG NHƯ Ý

Khán chu thành bích tứ phân phân                         Đỏ nhìn ra xanh, ý phân vân

Tiều tụy chi ly vị ức quân                                  Tiều tụy tấm thân bởi nhớ chàng

Bất tín tỷ lai trường há lệ                                    Nếu chẳng tin thiếp hoài nhỏ lệ

Khai tương nghiệm thủ thạch lựu quần          Mở xem quần lựu ở trong rương.

Lý Bạch tưng hửng, không ngờ vợ mình thuộc làu cổ thi như thế, lòng lại vừa trọng vì nết lại phục vì tài và càng yêu thêm vì tình.

CÁC BẢN DỊCH KHÁC:

Trần Trọng San

Hoa lồng khói biếc, lặn tà dương

Trăng trong như lụa, lòng buồn thương

Đàn Triệu vừa ngơi trụ phượng hoàng

Đàn Thục toan gẩy dây uyên ương

Khúc này có ý không ai truyền

Mong gửi gió xuân đến Yên Nhiên

Xa cách trời xanh nhớ khó quên

Ngày xưa mắt gợi sóng

Nay thành suối lệ phiền

Đoạn trường ai chẳng tin lòng thiếp

Hãy về mà ngắm bóng gương in

CHINH PHỤ NGÂM ( diễn dịch)                               KHÓC THỊ BẰNG (diễn ý)

Sắt cầm gượng gẩy ngón đàn...                             Đập cổ kính ra, tìm lấy bóng

Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại trùng                     Xếp tàn y lại để dành hơi

Lòng này gửi gió đông có tiện                      Mối tình muốn dứt càng thêm bận

Nghìn vàng xin gửi đến non Yên                     Mãi mãi theo hoài cứ chẳng thôi.

Non Yên dầu chẳng tới miền          Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời

Tác giả: Vua Tự Đức hay Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều?

MÀN HẠ ./.