Chương 26

Ripley nơi cây cầu

Tình thế cho đến lúc này không cho phép Bình hay Ripley có thời gian nghỉ ngơi thực sự để đánh giá xem bọn chỉ huy địch đang suy tính cái gì trong đầu. Bọn chúng dàn hàng ngang ngay tại điểm đụng độ và một số nữa ở cấp cao hơn theo hệ thống quân giai thì đứng lui phía sau một chút. Sau khi Hạ sĩ Lượm đã vô hiệu hóa chiếc T-54 đầu tiên bằng phát LAAW thứ hai, và cũng là phát cuối cùng thì các TQLC hết sức bất ngờ và ngạc nhiên một cách thích thú là địch không cố gắng tấn công tiếp. Đà tấn công của địch có vẻ bị khựng lại, dù chỉ trong chốc lát, nhưng cũng đủ thời gian cần thiết cho Ripley và Thiếu tá Jim Smock cùng nhau chạy ngay xuống gầm cầu.

Thật kỳ lạ. Trên nhiều khía cạnh, vai trò của các đối thủ đã hoàn toàn bị đảo ngược. Bọn Bắc Việt lâu nay vẫn được coi là thừa người nhưng kém phương tiện thì nay, ít nhất là vào lúc này, chúng lại có lợi thế về trang thiết bị, tại đây cũng như trên toàn tỉnh Quảng Trị. Điều đó cộng thêm yếu tố thời tiết xấu kéo dài đã khiến cho hỏa lực không quân của phe ta bị triệt tiêu ngay từ lúc cuộc công kích khởi sự. Rõ ràng là địch có lợi thế vô cùng, tại sao chúng không tiếp tục khai thác điều đó?

Có một giai thoại thường được kể lại để nói về sự xoay sở, tính lì lợm và quyết tâm giành chiến thắng của Cộng sản. Sau bao nhiêu tháng trời từ miền Bắc băng rừng đầy rắn rít và bệnh tật, lội bộ xuyên qua hàng trăm cây số đường mòn trên núi Lào và Cambodia; sau khi chịu đựng biết bao nhiêu trận không tập ARCLIGHT, có một tên dân công đến được địa điểm chỉ định và trung thành khiêng theo hai quả đạn bích kích pháo để giao hàng. Hắn trình diện tay Trung sĩ hậu cần tại một cái kho xa xôi nào đó vùng Tây Nam tại miền Nam. Tay Trung sĩ hờ hững bảo hắn, "Đặt hai quả đó vào góc kia. Bây giờ về mang cho tao hai trái nữa."

Điều gì đã khiến cho bọn thiết giáp địch dừng lại vào buổi trưa hôm đó? Có thể vì chúng đã bị thiệt hại một số chiến xa bởi hải pháo rồi và chưa quen với sự "giàu có" hiện tại nên chúng không muốn bị mất thêm nữa? Cũng có thể do cái bản chất cố hữu của người Á đông chỉ muốn tích lũy của cải, hoặc thấy những chiếc chiến xa đáng giá quá nên không muốn xài vì sợ bị mất đi chăng? Trong khi người Mỹ đặt giá trị cao vào mạng sống con người và không màng đến chuyện mất mát hay hao tổn về vật chất thì đối với bọn Cộng sản, đó là một sự xa hoa mà chúng không thể nào chấp nhận được. Cũng vậy, người Mỹ luôn luôn sử dụng người để cứu người khác, mà thường thì lại mất thêm sinh mạng so với người được cứu, nhưng đối với bọn Cộng sản thì đó chỉ là tư tưởng tình cảm theo lối tiểu tư sản. Tóm lại, có một điều gì đó không thể hiểu nổi đối với Ripley, Bình hay bất cứ ai khác khi thấy cái sức mạnh vĩ đại vô phương chống đỡ của quân Bắc Việt tự dưng đứng lại, dù chỉ là tạm thời.

Có thể một ngày nào đó trong tương lai, khi du khách có thể đến Đông Hà để nghiên cứu về trận đánh này, sẽ có một hướng dẫn viên nào đó sáng suốt và hiểu biết hơn có thể giải thích sự yếu kém của tay chỉ huy thiết giáp Bắc Việt, tương tự như người dân ở Hawaii khi họ nói cho bạn biết sự sai lầm chiến lược của Đô đốc Nagumo và các lực lượng xung kích của ông khi họ tấn công vào những hòn đảo Hawaii trong ngày 7/12/1941. Ngay cả những sử gia dù có tài tử lắm cũng hiểu là Nhật Bản đã để vuột mất các hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ và thất bại trong việc hủy diệt các kho nhiên liệu trọng yếu cùng với các cơ sở sửa chữa tàu bè vì đã rút lui quá sớm; nếu không thì các đợt tấn công tiếp theo đã chấm dứt ngay vai trò của Hawaii như là một căn cứ tiền phương Thái Bình Dương chứ không để nó kéo dài một thời gian lâu hơn nữa. Cũng giống như các thắc mắc về khả năng quyết tâm chiến đấu của Bộ chỉ huy Hải quân Nhật Bản trong trận đánh Trân Châu Cảng, vào ngày 2/4/1972 bọn chỉ huy hành quân của Bắc Việt cũng đã bỏ lỡ cơ hội khai thác các lợi thế hiển nhiên của họ. Chỉ cần một chút kiên trì nữa thì họ đã giành được chiến thắng ngay lập tức rồi.

Món quà đầu tiên (mà phe ta không cảm ơn) cho các lực lượng VNCH vào ngày Chủ nhật lễ Phục Sinh là sự nhút nhát của tay chỉ huy đoàn thiết giáp Bắc Việt tại địa phương. Đúng như Ripley hi vọng, có lẽ bọn Cộng sản quan tâm đến chuyện giữ thể diện và các vấn đề tế nhị khác trên phương diện lãnh đạo còn nhiều hơn cả phe chỉ huy VNCH. Chuyện gì đi chăng nữa, đó là một dịp may lớn đầu tiên mà các lực lượng VNCH đã tình cờ nhặt được trong trận công kích Nguyễn Huệ. Đà tiến của bọn Cộng sản đã bị suy giảm, mặc dù không nhiều lắm. Chỉ cần một phân đội chiến xa địch vượt qua được cầu Đông Hà thì ngày hôm đó đã kết thúc một cách khác đi rất nhiều. Phe Đồng minh có thể cảm ơn Hạ sĩ Lượm đã tạo ra dịp may lúc ban đầu đó và khoảng thời gian đã "mua" được thêm. Bây giờ đến phiên Ripley và Smock phải làm sao để khai thác các lợi thế đó.

Ripley, Bình và Tiểu đoàn 3 tại cây cầu

Hiếm khi nào lịch sử lại có thể xoay chiều vì hành động của một, hai, hay ba người thực sự có khả năng làm chuyển hướng hay tác động đáng kể vào diễn tiến của các biến cố. Và chỉ sau khi đã xong xuôi thì người ta mới có dịp nghiền ngẫm lại chuyện gì đã có thể xảy ra ‒ trong trường hợp này là tại phía Bắc Quân đoàn 1 ‒ nếu như Gerry Turley đã không đứng ra nhận lãnh vai trò chỉ huy và chứng tỏ tinh thần cứng cỏi không lay chuyển khi bị hầu hết các cấp trên lên án; nếu như Hạ sĩ Lượm đã bắn hụt chiếc chiến xa Bắc Việt dẫn đầu bằng phát LAAW thứ hai và cuối cùng của anh; nếu như một người kém hơn Lê Bá Bình đứng chỉ huy Tiểu đoàn 3; hoặc nếu như Ripley đã thất bại khi cố gắng phá nổ cây cầu Đông Hà... Nếu như tất cả những người kể trên đã không tham dự vào trận đánh ngày Chủ nhật lễ Phục Sinh 1972, dù là trên phương diện cá nhân hay như là một tập thể, thì phần còn lại của lịch sử cuộc chiến Việt Nam và rất nhiều những chuyện xẩy ra sau đó đã có thể khác hẳn hoàn toàn và không sao có thể trù liệu hay phỏng đoán ra được.

Những sử gia, cả chuyên nghiệp lẫn tài tử, đều thích bàn luận về cái yếu tố lịch sử "Nếu như?" "Nếu như Nhật Bản đã tóm được các hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ trong cái buổi sáng ngày 7/12/1941 tại Trân Châu Cảng?" "Chuyện gì sẽ xẩy ra tại quần đảo Midway nếu như quân Nhật phát hiện được lực lượng Hải quân Hoa Kỳ trước?" "Cuộc chiến sẽ thay đổi như thế nào nếu như Nhật Bản biết là mã số của họ đã bị lộ?" Tuy nhiên chiến tranh Việt Nam đã không bị săm soi như vậy, có lẽ một phần vì kết quả chung cuộc đã không thuận lợi về phía Hoa Kỳ. Nước Mỹ cũng đang trên đà triệt thoái, do đó ít người trong nước chú ý đến những gì đang xẩy ra tại Đông Nam Á vào năm 1972.

DƯỚI GẦM CẦU

Thế giới của Ripley do nhu cầu cần thiết đã đột nhiên thu lại thật nhỏ. Trong khi toàn bộ phía Bắc Vùng I Chiến Thuật bên trên thành cầu Đông Hà đang bị tràn ngập thì mối bận tâm duy nhất của anh là đặt làm sao đặt cho đúng những khối chất nổ mà nhóm công binh chiến đấu VNCH đã để lại cho anh và Jim Smock trước đó.

Không gian của Ripley đã được giới hạn lại chỉ còn chừng hai ngàn tới ba ngàn bộ vuông là các khoảng cách trống bằng thép rối bời và ngổn ngang nằm giữa sáu đường lằn tạo ra bởi bẩy thanh sắt tiết diện hình chữ I (I-beam) khổng lồ cấu tạo nên cái khung thép của cây cầu Đông Hà. Trong một thời gian dài gần bốn tiếng đồng hồ Ripley đã phải tập trung tất cả năng lực về thể chất và tinh thần để đặt 500 cân chất nổ tại những điểm mấu chốt hầu có thể cho nổ tung cây cầu thành từng mảnh vụn.

Tuy không ảnh hưởng gì mấy đến Ripley trong lúc thi hành nhiệm vụ tối hậu nhưng có điều lạ là các khoảng cách và kẽ hở bên dưới cầu Đông Hà hoàn toàn sạch sẽ không có rác rưởi, ngược với sự dự đoán cho một vị trí khác thường và quanh năm tối tăm, ẩm ướt như vậy. Đó chẳng phải là do các thương gia tại địa phương đã thuê mướn lũ trẻ trèo xuống gầm cầu để cạo phân dơi và chim hay bất cứ con gì khác có thể làm tổ ở chỗ đó, hầu mang về làm phân bón cho các mảnh vườn lân cận; và vì vậy mà gầm cầu mới sạch được như vậy. Có lẽ là vì ngay bên trên các thanh sắt I-beam khổng lồ mà anh đang bò, trườn và đu mình tựa như một gã điên múa dẻo mà người ta có thể thấy trong chương trình Ed Sullivan, là cái mặt bằng gỗ thực sự của cây cầu. Những thanh gỗ lớn được đẽo gọt nằm phủ trên các thanh sắt I-beam ngay tại đó và Ripley có thể thấy là dù có được xếp khít tới đâu chăng nữa nhưng chúng sẽ rung rinh và xê dịch một chút mỗi khi có xe cộ hay xe bò chở nặng đi qua cầu. Sự lưu thông và rúng động của giao dịch thưong mãi sẽ khiến cho không một thú vật nào có thể chọn chỗ đó làm hang ổ an toàn được.

Thiếu tá Bình đã bố trí bốn Đại đội tác chiến của Tiểu Đoàn 3, Đại đội Vũ Khí Nặng và các bộ phận khác thuộc bộ chỉ huy Tiểu đoàn sát cạnh cầu Đông Hà nhằm mục đích làm cho những đám Cộng sản phải trả một giá tối đa nếu chúng âm mưu vượt qua Sông Cửa Việt tại chỗ này. Sát bờ sông và từ những hầm cá nhân mới đào, Đại đội 1 trấn giữ và phòng thủ một địa hình vài trăm thước phía Đông của cây cầu. Ngoài ra Đại đội 1 cũng được giao nhiệm vụ chiến thuật bảo vệ cây cầu luôn. Nằm ngay sát sườn trái, và trực diện quân Bắc Việt, Đại đội 4 kiểm soát khu vực bờ sông từ các vị trí chiến đấu kéo dài qua hướng Tây và lên phía thượng lưu khoảng một hay hai trăm thước nữa. Để đề phòng bọn Bắc Việt đưa quân vượt qua sông tại một nơi nào đó sâu hơn trong đất liền với ý đồ tấn công từ hướng Tây qua, Bình trấn Đại đội 2 để bảo vệ sườn trái phía Tây. Còn lại Đại đội 3 được làm dự trữ phía sau gần vị trí hành dinh Tiểu đoàn hầu có thể tung ra ngay nếu, và khi nào, anh cảm thấy cần thiết phải trám vào các lỗ hổng của một phòng tuyến khá mong manh. Anh cũng đặt những khẩu bích kích pháo 81 ly và các khẩu súng không giật 75 ly của Đại đội Vũ Khí Nặng khoảng 800 thước phía Nam cây cầu để hỗ trợ tối đa phía trước cho cái tuyến tí hon chỉ có hai Đại đội; đồng thời tận dụng được chỗ trú ẩn hiện có. Bản thân Bình cùng với các nhân viên truyền tin và toán cận vệ cũng chỉ thực sự ở cách cầu khoảng chừng 100 mét hay còn gần hơn nữa, nơi mà anh nghĩ có thể điều động dễ nhất các hoạt động của cả Tiểu đoàn.

Lẫn với Đại đội 1 và 4 của Bình có sáu chiếc chiến xa M-48 thuộc Tiểu đoàn 20 Thiết Giáp VNCH nhằm hỗ trợ thêm hỏa lực cho phòng tuyến 400 thước phía trước. Ý kiến của Thiếu tá Smock cho rằng các lính thiết giáp VNCH thực sự rất nôn nóng để tiêu diệt chiến xa địch đã có vẻ đúng, ít nhất là trong lúc đầu, mặc dù viên Tiểu đoàn trưởng của họ lại có vẻ không nhiệt tình lắm.

Tất cả các TQLC của cả hai Đại đội 1 và 4 đếu hiểu rõ nhiệm vụ của họ. Họ giữ một nhịp bắn cầm chừng nhưng đều đặn và có tính toán, hi vọng sẽ làm cho bọn Bắc Việt chú ý đến họ chứ không để ý đến Đại úy Ripley đang tòng teng dưới gầm cầu, thỉnh thoảng để lộ cặp chân ra hơi nhiều dưới gầm cầu trong lúc anh đung đưa giữa các thanh sắt I-beam để chuyển và gài chất nổ vào cầu.

Cuộc giao tranh giữa hai bên phòng thủ và tấn công vẫn tiếp tục không ngớt, thường thì nhịp bắn khá đều đặn và không dữ dội lắm. Trong thời điểm này của trận đánh tại cây cầu thì hầu hết dân thường đã di tản ra khỏi vùng rồi. Tuy không có khả năng sử dụng hỏa lực như quân Bắc Việt vào lúc này có vẻ dồi dào hơn, nhưng kỷ luật và nguồn tiếp tế vừa phải đã giúp cho các Sói Biển trấn giữ được trận địa. Các thương binh TQLC được di tản thường xuyên bằng xe cứu thương quân sự qua đường Quốc lộ 1 xuống phía Nam.

Đối với Bình thì vấn đề chỉ huy các Sói Biển không có gì khó khăn lắm. Các sĩ quan và binh sĩ đều là dân chuyên nghiệp. Họ luôn luôn chấp hành mệnh lệnh; điều này Bình biết chắc chắn. Vấn đề mà Bình lo lắng, ngoài chuyện có vẻ như đang có ít nhất vài ngàn lính Bắc Việt và đoàn thiết giáp đang ở phía bên kia của cây cầu, chính là cái tiểu đoàn thiết giáp VNCH. Cho tới nay, anh thấy thành tích của đơn vị này cũng đáng khen. Nhưng anh chưa được thoải mái lắm với tay Tiểu đoàn trưởng và cảm thấy vẫn cần phải tiếp tục khuyến khích, tán tỉnh, thậm chí làm ông ta phải xấu hổ để có thể thi hành nhiệm vụ mà ông ta cần phải thực hiện.

Tinh thần kỷ luật chặt chẽ theo lối các đạo quân La Mã được áp dụng trong binh chủng TQLC Việt Nam lâu nay đã trở thành huyền thoại, ít nhất là tại Việt Nam. Người dân Mỹ bình thường chắc hẳn sẽ ngạc nhiên, có lẽ kinh hoàng thì đúng hơn, khi thấy là các binh sĩ TQLC Việt Nam đã giữ danh dự của cái đơn vị nhỏ bé của họ một cách nghiêm ngặt và thiết tha như thế nào. Các cấp chỉ huy từ Đại đội trưởng trở lên mặc nhiên có toàn quyền sinh sát đối với binh sĩ. Nếu có một người phạm tội ác hay bằng cách nào đó đã làm tổn thương danh dự của binh chủng thì hình phạt thường là cấp tốc, chắc chắn và không sao tránh khỏi được. Từ vị Tư lệnh binh chủng là Trung tướng Lê Nguyên Khang trở xuống, các TQLC đều phải hành xử và giữ phong cách theo những tiêu chuẩn cao tột cùng. Vấn đề phải đối xử với người dân bằng một thái độ kính trọng và phải tôn trọng tài sản của họ là một chuyện đương nhiên và là một điều cần chú ý mặc dù đang trong thời chiến.

Một chuyện làm cho Thiếu tá Bình và tất cả các TQLC của anh bực mình trong buổi trưa ngày 2/4/1972, là thái độ vô cùng nhục nhã, hèn nhát của đám lính, hay bọn đào ngũ của Trung đoàn 57 đang thoát chạy hàng loạt ra khỏi các vị trí tử thủ của họ. Cứ mỗi người lính VNCH buông khí giới và tự ý rút lui trước sức tấn công của quân Bắc Việt thì gánh nặng phòng thủ Đông Hà lại càng đè nặng thêm cho nhóm Sói Biển ít ỏi của anh.

Trước lúc toán của Ripley chạy xuống dưới gầm cầu Đông Hà và cùng lúc với cuộc trao quyền đơn phương giữa Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 3 TQLC và Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 20 Thiết Giáp VNCH, thì Thiếu tá Bình đã nổi giận khi chính anh phải đương đầu với một nhóm lính đào ngũ VNCH. Anh buộc lòng phải bắn hạ một người trong toán lính đó ngay ngoài vệ đường bằng khẩu .45 có sẵn trong tay một cách lạnh lùng nhưng vẫn vô hiệu là không ngăn được đám lính mất tinh thần ùa chạy ra khỏi Đông Hà. Không một ai trong nhóm TQLC của Bình mảy may xúc động trước sự kiện đó mà chỉ sẵn sàng bảo vệ tiểu đoàn trưởng nếu cần thiết. Nhưng họ không cần phải hành động gì cả.

Chứng kiến toàn cảnh diễn ra trước mắt, viên Tiểu đoàn trưởng thiết giáp có vẻ bị chấn động bởi hành động của Bình tuy vô tình nhưng đã có hiệu quả gieo sự sợ hãi vào tinh thần còn đang giao động của ông, lúc nào cũng chỉ muốn kéo đoàn chiến xa ra khỏi trận địa. Biết là Bình hay các TQLC sẽ không ngần ngại đối xử với ông như vậy cũng phần nào đã khiến cho ông buộc lòng phải ở lại chiến đấu tại điểm đụng độ với quân Bắc Việt.

Nếu bằng cách nào đó Ripley có thể xoay sở để qua khỏi và hoàn thành mỹ mãn nhiệm vụ đang làm thì có lẽ anh sẽ sung sướng đãi nước hết cho mọi người để vinh danh Hạ sĩ Lượm. Chính phát đạn LAAW thứ hai của Lượm đã chận đứng bước tiến của đoàn thiết giáp địch và mua được khoản thời gian cần thiết cho Ripley, Smock và Nhã chạy thục mạng đến gầm cầu Đông Hà phía Nam.

Sự kiện mà bộ ba dũng sĩ dưới làn lửa đạn không thấy được khi họ tới chân cầu và bắt đầu công việc khổ nhọc gài chất nổ ‒ Nhã thì núp sau một cái cống nhỏ phía sau hai viên cố vấn để quan sát mọi động tác của họ và báo cáo lại bằng truyền tin cho cấp trên; Thiếu tá Smock thì bò phía bên này hàng rào kẽm gai chống đặc công để đưa các thùng chất nổ và đồ phụ tùng cho Ripley; còn Ripley thì tách nhỏ các khối thuốc nổ ra để dễ xoay sở hơn khi anh chui vào dưới gầm cầu ‒ là tình hình của toán hỏa tiễn chống chiến xa thứ hai khi họ đối phó với một chiếc T-54 nữa gần y hệt như cách mà Hạ sĩ Lượm đã vừa hoàn thành.

Trung sĩ Phước cũng thuộc vào Trung đội Vũ Khí của Đại đội 1. Anh là toán trưởng toán B hỏa tiễn chống chiến xa, và cũng dầy dạn kinh nghiệm chiến trường không kém Hạ sĩ Lượm. Phước và viên trợ thủ đã bò vào tới nơi cùng lúc với toán của Hạ sĩ Lượm. Ở một vị trí khoảng 20 thước bên tay phải của Lượm, Phước bắn một phát LAAW trúng ngay chóc vào chiếc T-54 thứ hai chỉ trong chốc lát sau phát của Lượm. Anh đã đạt thành tích gọi là "bắn mục tiêu di động" và chiếc chiến xa khổng lồ bị hư hại đã làm cản trở cho những chiếc khác đang mon men muốn bò lên cầu. Trong lúc đó thì hai bên vẫn bắn lẫn nhau không ngừng bằng vũ khí cá nhân.

TRỞ LẠI TRUNG TÂM HÀNH QUÂN

Trung tá Gerry Turley chỉ có thể hình dung nổi những gì Ripley đang thực hiện bởi vì anh cũng đang bị bó tay và tiếp tục điều động cuộc chiến bằng một số ít phương tiện đáng tin cậy có sẵn. Turley đặt giả thuyết là khi chưa có tin tức nào trái ngược lại thì Ripley vẫn còn sống và bằng cách nào đó vẫn đang cố gắng thi hành lệnh. Cùng lúc đó thì Đại úy Thiesen đang tập họp và gom góp chất nổ để chất lên một chiếc vận tải sáu bánh dự định sẽ lái lên cầu Đông Hà nếu Ripley bị giết hay thất bại không phá hủy được chiếc cầu.

Thế giới ở ngoài Đông Hà tiếp tục bị tan tành thành một cơn hỗn loạn và có vẻ như phe ta nắm chắc phần thảm bại rồi. Trong khi khoảng không gian chung quanh Ripley đã bị thu nhỏ từ tầm tác xạ M-16/AK-47 tại cầu Đông Hà xuống còn phạm vi nhỏ hẹp của gầm cầu phía Nam thì thế giới của Turley cũng đã thu nhỏ lại chỉ còn trong vòng các phạm vi địch bỏ sót lại. Quân Bắc Việt lúc này đã kiểm soát được nhiều hơn trong vùng phía Bắc tỉnh Quảng Trị, so với một vài giờ trước đây. Dù có lo âu đến các công việc mà Đại úy Ripley đang thực hiện nhưng Turley vẫn còn nhiều chuyện khác phải làm.

Không có tin tức nào khả quan cả. Điều hay nhất mà Turley có thể làm được khi chưa có tin gì trái ngược lại là phỏng đoán Ripley vẫn còn sống và đang tiếp tục cố gắng bằng cách nào đó phá hủy cầu Đông Hà. Tại tất cả các vị trí chiến lược khác của phe Đồng minh thì mọi chuyện đều thay đổi theo chiều hướng tồi tệ hơn mà thôi.

Ở phía Tây của Đông Hà tại Cam Lộ, Trung đoàn 2 thuộc Sư đoàn 3 Bộ Binh VNCH bị địch truy kích sát sau đuôi đã rút thành công qua khỏi cây cầu. Turley và toán của anh tại Trung Tâm Hành Quân được thông báo là do địch rượt theo bén gót nên không có cơ hội phá hủy cầu; đây là chiếc cầu thứ hai bắc qua sông Cửa Việt có đủ khả năng cho thiết giáp vượt qua.

Trung đoàn 56 đồn trú tại căn cứ Camp Caroll năm cây số về phía Nam của Cam Lộ đã được lệnh của tướng Giai phải cố thủ bằng mọi giá. Thông tin liên lạc với Trung Tâm hành Quân khá chập chờn do đó không có dấu hiệu nào có thể cho Turley biết là có khẩu nào trong số 22 khẩu trọng pháo còn bắn hỗ trợ được cho các đơn vị xin bắn hay không.

Thời tiết đã khá hơn nhưng chưa đủ để gọi phi pháo yểm trợ. Còn năm chiếc chiến hạm Hải quân Hoa Kỳ ngoài khơi vẫn tiếp tục bắn hỗ trợ. Trước khi chạy xuống cầu, Ripley vẫn liên lạc với các chiến hạm thông qua Joel Eisenstein tại Trung Tâm Hành Quân, do đó điều tự nhiên là anh bàn giao lại cho toán ANGLICO tiếp tục cho bắn vào những "ô tác xạ" mà hai người đã làm việc chung với nhau trước đó. Ripley yêu cầu Eisenstein tiếp tục giữ một nhịp độ bắn đều đặn vào những ô đó. Mặc dù không còn khả năng điều chỉnh trực tiếp hải pháo nữa nhưng sự hủy diệt tưới như mưa lên đầu các mục tiêu đã lộ rõ như các chỗ tập trung quân địch phía Bắc cây cầu và dọc theo trục dài của Quốc lộ 1 lên cao theo con lộ mà họ không quan sát được nữa nhưng tin tưởng là có sự hiện diện của nhiều đoàn quân địch cùng với trang thiết bị; đã khiến cho họ phỏng đoán một cách hợp lý là địch đã bị thiệt hại khá bộn. Nếu không thì ít nhất là Ripley cũng đoán là các nỗ lực của địch sẽ bị cản trở và chậm lại.

Mặc dù những người bên ngoài tỉnh Quảng Trị bắt đầu miễn cưỡng nhận thấy ra là tình hình chiến sự tại nơi đó đang trở nên khốc liệt hơn nhưng số lượng và nội dung kỳ lạ của các mệnh lệnh hải quân đã làm cho Sài Gòn nổi điên lên. Tuy Turley đã điều hành mọi cuộc hành quân từ nhiều ngày qua rồi nhưng những tay sĩ quan cao cấp nhất tại MACV vẫn chưa rõ Gerry Turley là "tên" nào và ai đã cho "nó" toàn quyền muốn làm gì thì làm v.v... và v.v... Nếu đây không phải là thời chiến thì chắc sẽ là một đề tài hay cho một chương trình kịch vui tân thời hơn và quân sự hóa của Abbott & Costello "Who's on First?" hay nói trẹo một chút cho phù hợp với văn hóa và địa danh của địa phương: "Hu's on First?" (*)

Điều cuối cùng đã đẩy tướng Abrams, vị tư lệnh của MACV tại Sài Gòn nổi cơn thịnh nộ là cuộc điện đàm giữa Turley và những người khác về câu chuyện sau này gọi là "Thông điệp của lực lượng đổ bộ." Bức thông điệp được soạn thảo trên một trong những chiến hạm Hải quân Hoa Kỳ nằm ngoài khơi bờ biển và được thông báo đến một danh sách các nơi tiếp nhận quan trọng, do đó trông cũng có vẻ là một thông điệp chính thức. Nội dung báo cáo là tình hình tỉnh Quảng Trị đã xấu đến cực độ và yêu cầu được sự tăng viện và hỗ trợ ngay lập tức của lực lượng TQLC Hoa Kỳ đang nằm trên các chiến hạm ngoài khơi. Cho dù bức thông điệp có danh chính ngôn thuận đến đâu đi nữa nhưng mọi người trong Trung Tâm Hành Quân Ái Tử còn nhiều chuyện khác phải làm. Họ hoàn toàn không biết là đã có một bức thông điệp có vẻ như là do Turley đã soạn ra, chấp thuận và gởi đi vậy. Tuy nhiên, vấn đề là chuyện đã rồi với hậu quả tai hại (**), và mọi người trong hệ thống quân giai cấp trên không thể nào biết được là Turley đã không viết thông điệp đó. Phản ứng cộc lốc của tướng Abrams cho thuộc hạ là một điều mà mọi người đều đoán trước sau khi tất cả các sự kiện đó đã xẩy ra. "Tôi muốn gặp cái gã Turley này, bảo nó trình diện tôi ngay lập tức."

Thành tích tác chiến độc đáo mà John Ripley đã đặc biệt đóng góp cho trận đánh tại cầu Đông Hà vào ngày Chủ nhật lễ Phục Sinh 1972 sau này chỉ được đánh giá, nếu anh thành công trong việc đánh sập cái kiến trúc khổng lồ đó, là một phép lạ do hoàn cảnh đưa đẩy hay là một bước ngoặt hết sức khác thường của số mệnh. Trên toàn bộ mạn Bắc tỉnh Quảng Trị, trong lúc này chắc chắn không hề thiếu những chiến sĩ can trường, quyết tâm trong mọi vị trí đang tử chiến khốc liệt với quân Bắc Việt có quân số đông hơn rất nhiều. Trong buổi trưa ngày Chủ nhật đó các binh sĩ TQLC Việt Nam và QL/VNCH cũng không hề thiếu lòng dũng cảm cùng với các quân nhân Hoa Kỳ đứng vững tại chỗ để hỗ trợ trong một tình huống có vẻ giống như trận "cố thủ cuối cùng" của Trung tá Custer (thời kỳ chiến tranh mọi da đỏ) nhiều hơn là hi vọng vào một sự chiến thắng nào đó quá mong manh.

Trong số các sĩ quan TQLC Hoa Kỳ được phân bổ một cách hạn chế đi theo các tiểu đoàn và lữ đoàn TQLC Việt Nam cũng chẳng có một ai mà không chứng tỏ sự yểm trợ hết mình đối với các đơn vị mà họ có nhiệm vụ đi theo để làm cố vấn.

Lời tuyên bố được truyền đi cho toàn thế giới trước đó của Thiếu tá Lê Bá Bình chính là một sự cam kết chính thức của tổ chức binh chủng TQLC Việt Nam. Họ sẽ giữ phòng tuyến chống lại nghịch cảnh vô vọng và sẽ tử thủ đến người lính cuối cùng nếu cần thiết. Không một ai cho những lời tuyên bố của Bình là khoe khoang hay màu mè gì cả. Họ đều tin tưởng đó là những lời nói hoàn toàn chân thành và đúng sự thực từng chữ một.

Ngày hôm đó, John Ripley và người bạn đồng đội then chốt Jim Smock cũng không kém lòng dũng cảm và hi sinh. Hoàn toàn như vậy. Những yếu tố đã khiến cho Ripley đóng đúng vai trò và đúng lúc là vì anh là người duy nhất có sẵn các khả năng về thể lực và quan trọng hơn cả là biết kỹ thuật làm thế nào giật sập cây cầu Đông Hà.

Đã hơn bẩy năm, gần tám năm từ ngày Thiếu úy Ripley còn là sinh viên sĩ quan trong trường Biệt Động Quân của Quân Đội Hoa Kỳ. Nói chung, trường Biệt Động Quân là một quân trường thực tập có thể tìm ra giới hạn về thể chất và tinh thần của mỗi học viên, và từ đó đẩy mạnh hơn nữa hầu có thể thực hiện các công tác mà người thường có thể cho là không thể làm được. Đối với những học viên xuất sắc, đó cũng là một môi trường để nắm vững các nghệ thuật và khoa học về di hành trinh sát, hay "biệt động." Trong đấy gồm cả nghệ thuật sử dụng chất nổ.

Học cách đặt chất nổ không giống như học cưỡi ngựa hay học tiếng Tây Ban Nha. Bạn không thể dùng bản năng để nhớ hay dùng trực giác để gài các khối chất nổ một cách an toàn và có hiệu quả để đạt kết quả tối đa; nói chi đến chuyện đặt chất nổ đúng vào chỗ trọng yếu để phá hủy một cái cầu quá khó và quá lớn như cái mà Ripley đang đối phó. Nói một cách trừu tượng, khi dùng chất nổ bạn không thể đặt một chữ "o" đàng sau tất cả các chữ khác rồi mong đạt kết quả tốt được. Có những qui luật nhất định và các thủ tục phải theo không thể vi phạm được. Không có ngã tắt. Không giống như trong các chương trình xi-nê hay truyền hình.

Vì lý do nào đó dù anh không chắc lắm, nhưng vào buổi trưa Chủ nhật lễ Phục Sinh 1972, Ripley đột nhiên nhớ lại cái buổi tối hay sáng sớm trong khu rừng Georgia vào giữa tháng 12, 1964 khi lớp Biệt Động Quân của anh vừa mệt nhọc bước vào bãi tập, quần áo ướt mèm, vừa buồn ngủ vừa đói bụng để được huấn luyện thêm vài tiếng đồng hồ nữa về kỹ thuật chất nổ. Có lẽ đơn giản anh đã nhớ lại vì anh hiểu là chỉ cần một lỗi nhỏ là có thể bị mất đi vài ngón tay, một bàn tay hay cả bộ "đồ lòng" nữa. Hay có thể anh chỉ học và nhớ lại tốt nhất là trong các trường hợp cùng cực. Thôi thì sao cũng được.

Vì nhiều lý do khó hiểu nào khác, trong cùng cái thời kỳ mà sau khi Hoa Kỳ đã dính líu và điều động hàng trăm ngàn thanh niên giỏi nhất, cùng với một số không được giỏi lắm, vào một cuộc chiến mà giờ đây nước Mỹ chỉ còn đóng một vai trò yểm trợ lấy lệ; cũng trong cùng khoảng thời gian mà thế giới đang say mê từ cuốn phim "James Bond's Goldfinger" với nữ tài tử không ai sánh bằng Honor Blackman trong vai Pussy Galore, qua tới cuốn phim "Diamonds are forever"; rồi cũng cùng thời kỳ mà một số nghệ sĩ đã nổi lên và chìm vào quên lãng như Janis Joplin, Jim Morrison, Jimi Hendrix... thì chắc là Ripley phải quên bẵng đi  hàng trăm thứ mà huấn luyện viên trường Biệt Động Quân đã khổ nhọc nhồi nhét vào anh. Làm sao mà anh có thể nhớ lại nổi? Không thể nào được. Vậy mà anh lại nhớ. Tất cả mọi điều.

TẠI PHÍA NAM CỦA CÂY CẦU

Trong suốt thời gian làm Đại đội trưởng của Lima 3/3 vào năm 1967 và nhiệm vụ gần đây nhất với các Sói Biển, John Ripley chưa bao giờ chứng kiến các thường dân bị sát hại một cách nhẫn tâm như hiện giờ họ đang bị làm mục tiêu cho bọn Bắc Việt. Nếu cho rằng mọi chuyện đều kỳ quặc, lạ lùng hơn trước đó hay trước đó nữa thì chỉ là một cách diễn tả khiếm khuyết. Không có gì được gọi là bình thường cả, vậy mà tất cả những điều đã xẩy ra, đang xẩy ra và sẽ xẩy ra tại Đông Hà nếu so sánh với tất cả các chuyện khác, đều là bình thường hết. Đây là thời chiến, một cuộc chiến toàn diện. Nếu nói chiến tranh là địa ngục hay có diễn tả các biến cố đang xẩy ra theo một cách khác thì nói kiểu nào cũng đều là thiếu sót, miệng lưỡi và khuôn sáo. Ripley đã trải đủ kinh nghiệm, đã sống sót qua nhiều lần suýt chết không sao kể hết, đã chứng kiến quá nhiều người tốt bị sát hại hay bị thương tật, đã trông thấy quá nhiều hành vi độc ác, quá nhiều hành động dũng cảm và anh hùng để hiểu thế nào là chiến tranh và nhất là nó bao gồm cái gì. Người nói đầu tiên rất đúng; chiến tranh là địa ngục.

Ngày hôm nay tại Đông Hà Ripley đã thấy điều đó và đã được chứng minh bằng một sự thật phũ phàng là nó bao gồm cả những người phụ nữ vô tội, các trẻ em và những người thật già nua. Làm sao mà có chuyện nào có thể vô thực, siêu thực, khủng khiếp hơn những sự kiện đã xẩy ra tại Đông Hà? Tất cả những gì đang tiếp tục xẩy ra chỉ là sự tiếp nối của niềm phi lý và vượt qua những khả năng cảm nhận, mà họ hiện đang phải chịu đựng, không chừa một ai.

Sau khi bố trí cho Nhã ở một vị trí tiền phương gần đó vào khoảng 20 tới 30 thước khuất phía sau cây cầu để anh có thể quan sát những công việc của hai viên cố vấn; và từ chỗ tương đối an toàn này báo cáo bằng truyền tin cho cấp trên về nhịp độ tiến bộ hay thảm bại của họ, Ripley và Smock đã chạy đến được gầm phía Nam của cái kiến trúc khổng lồ. Lúc này tuy đã quá mệt, quá kiệt sức và gần như hết cả hơi nhưng cả hai tay cố vấn rất ngạc nhiên khi thấy ngay tại chân cầu có năm binh sĩ công binh chiến đấu VNCH với vẻ mặt tội nghiệp và thảm bại.

Hết sức sửng sốt thấy họ có mặt tại đây, lại càng bất ngờ hơn nữa là thấy có sẵn một cái núi nhỏ chất nổ sẵn sàng để mang ra sử dụng, Ripley và Smock bước xuống dưới chiếc cầu để quan sát và đánh giá công việc sắp phải làm. Mặc dù đám công binh chiến đấu cùng chung cái nét ngơ ngác "nai chịu đèn" nhưng ít nhất là họ đã hoàn thành công tác tối quan trọng là mang được đến chân cầu đủ khối lượng chất nổ để thực hiện công việc. Trong lúc hai người Mỹ đi quan sát gầm cầu Đông Hà và vừa khuất mất bóng thì mấy tay lính VNCH "chuồn" đi đâu mất, đến khi Ripley và Smock quay trở lại thì thấy chính họ đang chơ vơ một mình.

Ripley có đủ kiến thức về cách xây dựng và cấu trúc cầu cho nên anh nhìn ra công việc trước mắt phải làm gì. Để làm được việc, anh cần phải bò qua cái hàng rào chống đặc công có kẽm gai sắc như dao cạo và len vào các khoảng trống tạo ra bởi bẩy thanh sắt I-beam khổng lồ. Nếu Ripley chần chừ để ngẫm nghĩ về tình thế thì chắc anh đã nhận ra là cái việc anh định làm là vô vọng về mặt thể lực. Không còn rộng rãi thời gian nữa cho nên Ripley không nghĩ tới chuyện phải đắn đo như bất cứ người bình thường hay tỉnh táo nào cũng phải cân nhắc xem có làm được hay không.

Ripley và Smock nhanh chóng bàn luận tình hình tại chỗ và những gì cần phải làm. Vì Ripley chuyên môn về chất nổ ‒ đúng ra là chuyên viên duy nhất ‒ do đó Smock đã có quyết định sáng suốt là nhường vai chính cho viên sĩ quan trẻ và chỉ đóng vai trò hỗ trợ thôi. Sau khi cột chặt các đồ trang bị chiến đấu vào người, Ripley tung người qua vòng kẽm gai phía trên hàng rào. Không còn cách nào khác hơn nữa. Trong lúc nhảy qua thì bộ quân phục đã tàn tạ lại bị rách thêm và cắt vào da anh quá nhiều chỗ đếm không xuể, máu tươm ra lập tức. Anh không có thời giờ nhớ lại xem đợt chích ngừa phong đòn gánh mới đây có còn hiệu lực hay không?

Khi Ripley đã qua được bên kia hàng rào rồi thì nhiệm vụ của Smock là bê các khối chất nổ cùng những thứ khác lên rồi đẩy qua hàng kẽm gai cho anh bạn "khùng" Đại úy TQLC của mình. Cũng giống như anh bạn mới quen, cứ mỗi lần Smock đưa đồ qua là bị kẽm gai cắt đứt cả bàn tay lẫn cánh tay.

Đòi hỏi về sức lực của cơ thể hết sức khủng khiếp. Từ trong bờ, Ripley phần lớn phải đu người và lần theo những lối tốt nhất, trong khi mang theo từ 30 đến 40 cân thuốc nổ ngoài các đồ trang bị cá nhân của anh. Quen tính TQLC được huấn luyện quá kỹ và gần như là bị ma ám, anh không bao giờ nghĩ đến chuyện đi đâu mà không mang theo vũ khí và đồ trang bị cá nhân bên mình. Vì vậy, ngoài khối lượng thuốc nổ và khẩu súng trường tòng teng quanh cổ, anh còn đeo thêm một chiếc thắt lưng đa dụng, gọi là "kit" từ thời anh còn phục vụ trong binh đoàn TQLC Hoàng Gia Anh.

Tổng cộng những thứ anh mang theo ngoài trọng lượng của cơ thể phải tính đến khoảng 70 cân trang thiết bị nữa. Mỗi khi anh bò đến một khoảng cách xa vừa đủ, anh đu mình với sự khéo léo của một lực sĩ điền kinh Thế vận hội và bám vào nơi tương đối an toàn giữa hai thanh sắt I-beam rồi bò tới chỗ cần đến. Vừa tháo mồ hôi, vừa đổ máu anh vẫn liên tục ngâm nga trong họng lời cầu nguyện hay đúng hơn lời tự nhủ là phải ráng sức làm tới. (Trong lúc anh đu người chuyền đi tới nơi anh có thể đong đưa trong khoảng trống giữa hai thanh I-beam, cả cơ thể của anh, hay ít nhất là hai cái cẳng, bị lộ ra khiến cho bọn Bắc Việt từ phía xa thấy được nên thỉnh thoảng chúng bắn sẻ một vài phát đạn). Nếu Ripley không đủ sức bám nổi nữa, hay bị tuột tay và rơi xuống dòng nước tương đối chảy xiết của sông Cửa Việt 50 bộ phía dưới thì chắc là anh sẽ bị chìm nghỉm như một cục đá tảng rồi.

Sau khi sự phân chia công việc giữa Ripley và Smock đã được quyết định xong, và mọi chuyện, có thể xem như một "công tác thường lệ" bắt đầu được tiến hành thì đối với Ripley cái "mục đích để còn hiện hữu được" của anh chỉ tóm gọn lại là làm sao mang được 500 cân thuốc nổ mà nhóm công binh chiến đấu VNCH đã bỏ lại và đặt vào những chỗ thích hợp. Theo sự tính toán riêng thì Ripley sẽ phải thực hiện 12 chuyến vào dạ cầu; hai lần cho mỗi khoảng trống trong số sáu lằn trên cầu. Chuyến đầu là để đặt chất nổ và chuyến sau để cài ngòi nổ, dây điện và sẵn sàng cho giật nổ.

Những hộp TNT, một khi anh đã mang vào được tới tận các nhịp cầu lại có đúng kích thước để gài vào thành bên trong của mỗi lằn cầu. Nhờ vậy anh đã có thể vừa bò trên cái mép tạo ra bởi thanh I-beam vừa đẩy khối chất nổ tới chỗ anh muốn. Ripley đặt những hộp chất nổ theo một sơ đồ xen kẽ nhau theo đường chéo để khi chúng nổ, sức nổ sẽ được khuếch đại và bẻ cong các thanh I-beam ra khỏi bệ đỡ hai bên bờ cũng như các trụ bê tông mà chúng tựa vào.

Hầu hết thời gian khi ở dưới gầm cầu, Ripley sống trong cái thế giới riêng biệt nhỏ bé của anh. Mặc dù có bọn Bắc Việt cách xa anh không đầy 200 thước ở phía Bắc và hai tiểu đoàn 1 và 4 của Bình phân tán rộng tối đa ở phía Nam dòng sông vẫn tiếp tục bắn cầm chừng để cầm chân địch, Ripley cảm thấy lẻ loi và đơn độc trong khi không có gì khác hơn là sự thử thách về thể lực để hoàn thành nhiệm vụ. Mỗi lần anh trở lại khoảng hàng rào gần bờ phía Nam để lấy thêm chất nổ và vật dụng, Smock lại phải chịu bị cắt da và rách quần áo khi đẩy đồ qua kẽm gai và nâng chúng cho Ripley. Smock hành xử tựa như một huấn luyện viên võ sĩ quyền anh trong góc của võ đài; làm đủ mọi cách để khuyến khích, van nài, cầu xin, kích động, ra lệnh, pha trò, và nâng niu võ sĩ tranh giải của mình để thực hiện những gì cần phải làm.

Chiếc chiến xa mà Hạ sĩ Lượm đã vô hiệu hóa trước đó và còn nằm ụ ngoài con lộ trong một cái cống nhỏ về phía Tây của cây cầu thỉnh thoảng bắn một vài phát từ khẩu trọng pháo 100 ly bị cụp đầu. May mắn là nó không thể nhắm hay hạ nòng súng xuống được. Gần như là được bắn trực xạ, những phát đạn dội xuống dòng sông phía thượng lưu ở bên ngoài chiếc cầu. Tuy đạn không xuyên phá được khối thép nặng của cầu hay gây ra thiệt hại nào nhưng sức chấn động và tiếng nổ khủng khiếp đã làm bùng tai Ripley và khiến anh phải vội vã thêm.

Ripley thực sự không còn suy nghĩ hay bận tâm gì đến thời gian nữa. Sự tập trung duy nhất khi bắt đầu cài chất nổ TNT, gài dây điện và ngòi nổ plastic vào là làm sao đặt mọi thứ cho đúng vào vị trí của nó và sau đó giật nổ cây cầu. Mặc dù công việc tự nó không đòi hỏi anh phải suy nghĩ gì phức tạp nhưng vì đã quá mệt và kiệt sức rồi, anh bắt buộc phải vận dụng 100% tâm trí để bảo đảm là cơ thể anh sẽ đáp ứng với yêu cầu và cũng phải tận dụng 100% sức lực và dự trữ còn lại.

Ngay từ khởi đầu sứ mạng, khi anh và Smock đang tháo các hộp TNT, ngòi nổ plastic và những thứ lỉnh kỉnh khác ra để gài chất nổ, Ripley đột nhiên nhớ lại một chuyện bất thường. Những ngòi nổ plastic và cách chúng được xếp trong hộp khiến anh nhớ lại món đồ chơi xe ngựa "wagon" mà con anh, Thomas đã nhận được trong lễ Giáng Sinh. Các ngòi nổ này, được xếp thật chặt, và có hình dáng  giống như những miếng gỗ nhỏ tượng trưng cho những gói quà để lọt trong toa xe màu đỏ. Trong một thoáng chốc, anh tự cho phép mình thảnh thơi để nghĩ về Moline và ba đứa con của họ. Trong vài tiếng đồng hồ nữa, lẽ ra anh sẽ có thể tỉnh giấc để đi dự lễ Phục sinh tại nhà thờ và vui vầy hò reo với cả nhà. Ngược lại giờ đây khi ngày lễ bắt đầu thì có thể anh đã chết mất rồi. Ít nhất là cái thủ tục thông báo tử vong sẽ chậm trễ và "thần chết" sẽ đến Blacksburg sau khi hầu hết kẹo Phục sinh đã được tiêu thụ.

Không muốn suy tư thêm về những điều xấu, anh nhanh chóng tự buộc mình phải quên hết mọi thứ ngoài chiếc cầu, nhiệm vụ, những thứ gần anh nhất và anh trở lại với công việc.

John Ripley có lẽ đã biết rồi nhưng ngay lúc này anh không nghĩ là anh đang bước vào sân cỏ để đấu cái trận "Super Bowl" của đời anh. Giống như đội vô danh New York Jets chống lại đội Baltimore Colts trong trận đấu nổi tiếng năm 1969, Ripley phải lội dòng nước ngược với một xác xuất bất lợi khủng khiếp. Với một kẻ thù, hay đúng hơn là hai kẻ thù ‒ quân Bắc Việt và cây cầu ‒ anh tựa như một mình cầu thủ Joe Namath cự lại trong một trận sống mái tương đương về mặt quân sự với vài ngàn tay Bubba Smiths. Khác với Broadway Joe vào trận đấu với làn da rám nắng, được nghỉ ngơi, sẵn sàng, sung sức và được cổ vũ, Ripley chưa được ngủ nghê hay được ăn một bữa cơm nào cho ra hồn trong bốn ngày vừa qua vì phải hoạt động tối đa trong thời gian đó. Cũng chẳng có đám đông ái mộ mặc dầu cái nhóm hỗn tạp lạ lùng trong thành phần cổ vũ bao gồm tất cả các chiến sĩ Sói Biển và Thiếu tá Jim Smock, Thiết Giáp Quân đội Hoa Kỳ cũng đủ cho anh lắm rồi.

Nếu dùng thể thao để diễn tả các yêu cầu lâu dài về thể lực và sức chịu đựng cần thiết mà John Ripley đang trải qua; và những điều cần phải thực hiện khi nói về chuyện di chuyển tất cả những khối thuốc nổ đến vị trí cần thiết, nếu anh có mảy may hi vọng gì phá hủy được cây cầu, thì phải so sánh với một cuộc chạy đua marathon. Đã lâu rồi anh đụng vào cái điều mà dân chạy marathon gọi là "bức tường." Do đó, cho mỗi một cử động nhỏ, mỗi một nỗ lực cỏn con cần đến sức lực giờ đây anh đều phải vận dụng hết cả ý chí và lòng quyết tâm. Cuộc chạy đua marathon của anh khác một chỗ là nó phải được chia ra ít nhất làm 12 phần nhỏ: mỗi lần cho một chuyến tới chỗ cần đặt và gài chất nổ. Mỗi một phần, dù thuộc vào nỗ lực tổng thể của cuộc đua marathon, lại cần anh phải chạy hết tốc lực. Mỗi một bước chân, mỗi một cử động tay khi anh "chạy," cộng thêm với cái trọng lượng phụ trội mang theo trên cái thân thể hoàn toàn cạn kiệt của anh đã đòi hỏi một sự cố gắng tối đa về tinh thần và sức lực; đơn giản là vì nó thực sự yêu cầu một nỗ lực toàn diện về tinh thần và thể lực.

Không ai có thể nào trách cứ Ripley nếu anh có bị thất bại. Bất cứ quan sát viên khách quan nào sau này có đến thăm Đông Hà nghiên cứu chiếc cầu và gầm cầu đều thấy rõ ràng là sứ mệnh của Ripley là hoàn toàn không thể làm được. Anh có thể sẽ trở thành biểu tượng tân thời cho mẫu "Người đàn ông trong đấu trường (Man in the Arena)" trong bài diễn văn của Teddy Roosevelt ‒ "với khuôn mặt đầy bụi, đẫm mồ hôi và máu; anh đã cố gắng một cách dũng cảm, anh đã phạm sai lầm, đã liên tiếp ngã xuống rồi lại đứng lên nhiều lần,... nhưng anh đã chiến đấu cho chính nghĩa... và trong trường hợp tồi tệ nhất nếu anh có thất bại, ít nhất là anh đã thất bại một cách xứng đáng..." Hành động anh hùng hào hiệp, nỗ lực vì lý tưởng của Ripley sẽ được công nhận bởi các đồng đội sau này dù anh có ra đi. Anh sẽ được tưởng niệm vì đã cố gắng thực hiện điều mà ít người khác có thể làm nổi hay thậm chí không dám thử nữa. Tuy vậy ngay lúc này Ripley không bận tâm đến những điều đó. Anh chắc chắn không chú ý đến chuyện "thất bại một cách xứng đáng..." Tất cả những gì anh muốn là giật sập được cái cầu "khốn nạn" này.

_______________________________________________________________________

(*) Cước chú của Ban dịch thuật

"Who's on First?" là một cách chơi chữ của người Mỹ. Trong bóng chày, vị trí thứ nhất (First base) do cầu thủ tên là Who trấn giữ. Do đó câu "Who's on First" có hai nghĩa vừa là câu hỏi, đồng thời cũng là câu trả lời: "Ai chơi ở vị trí thứ nhất?" ‒ trả lời: "Cầu thủ Who chơi ở vị trí thứ nhất."

"Hu's on First" là theo đặt theo giọng nói và họ của người Á đông.

(**) Cước chú của Ban dịch thuật

Theo tác giả Richard Botkin thì sự kiện này lại có lợi hơn là có hại vì nhờ thông điệp hỏa mù này mà phe Bắc Việt phải giữ lại hai sư đoàn phía trên vùng phi-quân-sự và giảm đi lợi thế về quân số tại phía Bắc Quảng Trị.