Biên khảo của TÔN KÀN (QYHD/15)

Di Lặc Bồ Tát hay TỪ THỊ (người có lòng Từ) hay VÕ NĂNG THẮNG hay A-DẬT-ĐA (Maitreya, Metteyya) là Phật của tương lai. Theo kinh điển, Ngài sẽ hiện ra thay thế Phật Thích Ca trong vòng 30.000 năm nữa, đúng vào thời kỳ mà nhân loại sẽ chìm đắm trong thiên tai, chiến tranh và bệnh hoạn.

Trước thế kỷ thứ 10, những pho tượng Bồ Tát Di Lặc mà người ta kiếm được có nhân dạng của một người dong dỏng, đôi khi hơi mảnh khảnh. Thế nhưng đến triều nhà Lương thời Ngũ Đại (907-923 sau Công Nguyên), người ta thấy xuất hiện tượng Phật Di Lặc béo mập, mặc áo cà sa phanh bụng phệ, miệng cười toe toét, vai đeo bao bố. Đấy là hình ảnh của một “cuồng thiền” đương thời mang tên là BỐ ĐẠI (Bù dài), quê ở Phụng Hóa Minh Châu. Thiền Sư được quần chúng mến chuộng vì có tài tiên đoán  thời tiết. Khi  viên tịch, Ngài tiết lộ Ngài là hóa thân của Phật Di Lặc. Từ đó tới nay, tượng Phật Di Lặc được tạc đẽo theo hình dạng Thiền sư Bố Đại mà người Tây Phương gọi là “The  Laughing Buddha.” Sau này, huyền thoại dân dã còn biến cải Ngài thành Thần tài hay Ông Địa.

Người ta còn tạc tượng Ngài với năm (Ngũ Qủy) hay sáu (Lục Tặc) đứa trẻ trèo leo lên người của Ngài . Tuy bị quấy phá, Ngài vẫn há miệng tươi cười!

Bài này trình bày một số tượng Bồ Tát Di Lặc qua các thời đại trên thế giới.

Hình 1.  Di Lặc Mathura, Bắc Ấn. Thế kỷ thứ 2. Có bình nước để trên đùi bên trái.

.

Hình 2. Di Lặc Gandhara, Bắc Ấn. Thế kỷ thứ 2. Viện Bảo Tàng Quốc gia, Karachi, Pakistan. Tay trái cầm bình nước.

Hình 3. Di Lặc vương quốc Kusuna,Bắc Ấn. Viện Bảo Tàng Kabul ,Afghanistan. Tượng Hình 2 và Hình 3 cho thấy hình dạng đế vương và ảnh hưởng Hy Lạp.

Hình 4. Phật Thích Ca và Di Lặc Bồ Tát.Thế kỷ thứ 4. Tượng đá, kiếm được ở vùng Gandhara, Bắc Ấn,hiện trưng tại Viện Bảo Tàng Lahore. Bồ Tát Di Lặc tay trái cầm bình nước đứng bên phía phải Phật Thích Ca.

Hình5. Di Lặc  Ấn Độ,thế kỷ thứ 9.Tượng bằng đồng mạ vàng, hiện trưng tại Viện Bảo Tàng Madras. Phía trước vương miện có một bảo tháp nhỏ,biểu hiệu đặc biệt của Di Lặc.

Hình 6 .Di Lặc 4 tay.Thế kỷ thứ 13. Tượng bằng đồng, kiếm được ở Tamil Nadu, Ấn Độ. Viện Bảo Tàng Madras.

Hình 7. Di Lặc 4 tay.Thế kỷ thứ 9. Tượng băng đồng, kiếm được ở Prakon chai, Thái Lan. Tượng cuốn khố, đầu đội vương miện có gắn bảo tháp. Thuộc gia đình Rockefeller, New York.

Hình 8. Di Lặc Đại Hàn. Thế kỷ thứ 4. Musée Guimet, Paris.
 

Hình 9. Di Lặc Đại Hàn.Thế kỷ thứ 6. Tượng bằng đồng mạ vàng. Viện Bảo Tàng Seoul.

.

Hình 10. Di Lặc Trung Hoa. Thế kỷ thứ 5, triều Bắc Ngụy. Tượng băng đồng mạ vàng.

Metropolitan Museum, New York.

Hình 11 . Di Lặc Tây Tạng. Tượng đẽo vào núi đá, thế kỷ thứ 8. Tại Ladakh, miền Tây Tây Tạng.

Hình 12. Di Lặc Tây Tạng. Thế kỷ thứ 10. British Museum,London.

Hình 13. Di Lặc Nhật Bổn (Miroku Butsu) 1208. Tượng gỗ sơn son thếp vàng. Hokuen-do, Kofuku-ji,Nara.

Hình 14. Di Lặc Trung Hoa thời Đông Ngụy (536). University of Pennsylvania,USA.

Hình 15. Di Lặc Nhật Bổn.Tượng bằng đồng, thế kỷ thứ 7, nay trưng tại Viện Bảo Tàng Tokyo.

Hình 16. Di Lặc Trung Hoa, thế kỷ 20, trong động gần chùa Linh Am, Hàng Châu.

Hình 17. Di Lặc Đại Hàn.Thế kỷ thứ 8. Viện bảo Tàng SEOUL,Triều Tiên

Hình 18. Di Lặc Tây Tạng.Thế kỷ 10.

Hình 19.  Di Lặc Việt Nam. Thế kỷ 20. Chùa Bái Đình, Ninh Bình ,Việt Nam.

Hình 20. Thần Tài hay Ông Địa với Ngũ Phúc.

TÀI  LIỆU  THAM  KHẢO

1. The Image of the Buddha. 1978 , Kodansha International  /  UNESCO.

2.Wikidepia tiếng Việt.  Di-Lặc. Bố Đại.

3.Wikidepia the free Encyclopedia.  Maitreya.

4.Foucher, A. L’art gréco-boudhique du Gandhara. Paris, 1922.

5.Priest,Alan. Chinese Sculpture in the Metropolitan Museumof Art. New York ,1944.

6.Omura ,S.Chosohen. History of chinese Art Sculpture. Tokyo 1922.

E  N  J  O  Y  !

 TÔN     KÀN

 PHÂT MÀ CŨNG CÀNG NGÀY CÀNG PHÁT PHÌ

THÌ CHÚNG SINH TRÁNH SAO CHO KHỎI !!??