Diễn Đàn Cựu Sinh Viên Quân Y Hiện Dịch

Thụy Ơi Và Tình Ơi! Hãy Thử Áp Dụng Lăng Kính Y Khoa Vào Một Bài Thơ.

NHỮNG NGƯỜI CON MẮT ỐC NHỒI, CÓ TÀI ĐÁNH VỢ, ĐẬP NỒI ĐẬP NIÊU.

Nguyễn Xuân Quang

Ngồi nghe người ca sĩ hát bài Khúc Thụy Du thơ Du Tử Lê do Anh Bằng phổ nhạc, ‘méo mó’ nghề nghiệp, tôi chăm chú nhìn, người ca sĩ có đôi mắt sáng long lanh nhưng cổ không thấy phồng sưng. Không thấy có bướu cổ.

Không biết người mà nhà thơ Du Tử Lê hỏi rất nhiều tại sao trong bài thơ Khúc Thụy Du trả lời như thế nào, nhưng với danh nghĩa là bác sĩ, tôi xin giải đáp theo kiểu... thầy thuốc viết văn.

Những câu hỏi tại sao trên liên hệ đến một chứng bệnh do sự tăng hoạt của tuyến giáp trạng, danh từ y khoa gọi là hyperthyroidism, ở đây, tôi chỉ xin giới hạn vào văn chương thôi.

Tuyến giáp trạng là một tuyến nội tiết trông giống cái giáp, cái mộc, cái khiên, cái thuẫn (đi đôi với mâu) ở cổ tiết ra kích thích tố chính giúp tăng trưởng. Tuyến này khi hoạt động hăng quá tiết ra nhiều dạng chất sơ khởi của kích thích tố giáp trạng, tích lũy lại trong tuyến hay các tế bào tăng sinh, cả hai tạo ra bướu cổ. Người bị tuyến giáp không hoạt động đầy đủ cũng bị bướu cổ. Người bị bướu cổ do tăng hoạt thường đi kèm với chứng mắt lồi ra khỏi tròng, gọi chung là bướu cổ lộ nhãn. Kích thích tố giáp trạng là một loại kích thích tố tăng trưởng nên liên hệ mật thiết với sự biến dưỡng (metabolism). Người thiếu kích thích tố giáp trạng thường lên cân, có thể mất trí nhớ, rụng lông tóc, lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi, bần thần, trở ngại về giấc ngủ. Người thừa kích thích tố giáp trạng do tuyến tăng hoạt, ngược lại, mất cân, ốm nhom, dễ bị kích thích, kích động, nóng nẩy, bứt rứt, bồn chồn, lo âu, rối loạn về giấc ngủ, mắt bị kích thích, đàn ông bị suy dương, liệt dương, đàn bà kinh nguyệt ít, cả hai phái có thể bị hiếm hoi...

Người bị tuyến giáp trạng tăng hoạt còn có các triệu chứng lâm sàng khác mà, như đã nói ở trên, thi sĩ Du Tử Lê đã mô tả rất tài tình qua bài thơ đã được phổ nhạc có tên là Khúc Thụy Du:

Thụy ơi! và Tình ơi!
.....
Vì sao tay anh lạnh ?
Vì sao môi anh nóng?
Vì sao thân anh run?
Vì sao chân không vững?
Vì sao? Và Vì sao?

Những câu hỏi tại sao trên đều có câu trả lời là do triệu chứng của chứng bệnh tăng hoạt tuyến giáp trạng:

-Vì sao tay anh lạnh?

Nhiều người bị tuyến giáp trạng tăng hoạt thường hay bị thiếu máu (anemia) nên tay chân lạnh. Tính tình hay thay đổi cũng có thể làm lạnh tay lạnh cẳng.

-Vì sao môi anh nóng?

Môi nóng, tai nóng là vì sự gia tăng biến dưỡng làm gia tăng nhiệt năng trong người, gia tăng thân nhiệt nên những chỗ da mỏng hay màng nhầy thường nóng. Những người này cũng không chịu được nóng (heat intolerance). Trời ấm đối với người khác thì những người này chịu không được phải xoay trần ra hay bật quạt máy, mở máy lạnh. Ngược lại, lúc trời lạnh trong khi người khác mặc áo lạnh dầy cộm, những người này chỉ phong phanh một cái áo mỏng... Sự tăng hoạt, tăng biến dưỡng làm tim tăng động (hyperdynamic) khiến gây ra chứng tim đập nhanh và cao áp huyết...

-Vì sao thân anh run?

Những người bị tuyến giáp trạng tăng hoạt thường bị chứng rung (tremor) nhất là tay. Bác sĩ khi khám thường bảo bệnh nhân đưa thẳng hai tay ra trước mặt và để lên bàn tay một tờ giấy. Nếu bị rung thì tờ giấy rung thấy rất rõ.

-Vì sao chân không vững?

Tất cả các triệu chứng trên như thiếu máu, rung, mất cân, mất ngủ, mau đói (thiếu lượng đường trong máu), tính tình hay thay đổi... kèm với chứng yếu các bắp thịt cận sát thân thể như ở vai, nhất là ở háng (proximal muscle weakness) có thể làm cho chân không vững.

-Vì sao? Và Vì sao?

Xin trả lời là tại vì bệnh tăng hoạt tuyến giáp trạng.

Ca dao tục ngữ Việt Nam cũng nói tới chứng bệnh này qua câu:

Những người con mắt ốc nhồi,
Có tài đánh vợ, đập nồi đập niêu.

Đây là câu ca dao coi tướng đàn ông, các anh chàng mắt ốc nhồi thường:

Có tài đánh vợ.

Tại sao đàn ông có con mắt ốc nhồi lại có tài đánh vợ? Xin thưa các anh chàng này bị chứng tuyến giáp tăng hoạt. Như đã nói ở trên, người bị chứng này có thể bị bướu cổ. Người bị bướu cổ do tăng hoạt thường đi kèm với chứng mắt rất sáng, lồi ra khỏi tròng mắt như mắt ốc nhồi. Mô mỡ sau tròng con mắt, trong ổ mắt tăng sinh thêm nên đẩy dần con mắt ra phía trước gây ra chứng mắt ốc nhồi. Vì có bướu cổ và mắt ốc nhồi đi kèm nên còn gọi là bệnh bướu cổ lộ nhỡn. Như đã nói ở trên, những người con mắt ốc nhồi do tăng hoạt tuyến giáp hay bị bứt rứt, dễ bị khích động, kích thích, mất ngủ, tim dễ bốc hỏa sinh ra chứng tim đập nhanh (tachycardia), cao áp huyết nên dễ trở thành võ phu nếu gặp phải hạng người không kềm chế được. Do đó “có tài đánh vợ”.

Lý do thứ hai là có tài “đập nồi đập niêu.”

Đập nồi đập niêu.

Tại sao đàn ông bị chứng tăng hoạt tuyến giáp lại hay đập nồi đập niêu? Xin thưa ngoài những lý do vừa kể trên, những người này hay mò nồi mò niêu. Thật vậy vì tăng biến dưỡng nên cần nhiều calorie, nói nôm na là phải ăn nhiều. Tục ngữ cũng có câu "gầy thầy cơm." Câu này rất đúng với người bị tuyến giáp trạng tăng hoạt. Người bị chứng này ăn rất nhiều mà vẫn ốm nhom vì tăng biến dưỡng nên đốt rất nhiều calorie. Vì đốt nhiều calorie nên làm cho người lúc nào cũng nóng bức, chịu nhiệt không nổi... hay đói bụng nên xuống bếp mò nồi mò niêu. Nếu nồi niêu không có gì thì tiện tay đập luôn và đánh vợ vì vợ là người lo bếp nước, nấu ăn. Những người này nghi vợ không làm tròn bổn phận hay nghi là mình bị vợ bỏ đói! Đây là kinh nghiệm dân gian Việt Nam nhận thấy phái nữ mà lấy những người con mắt ốc nhồi (vì tuyến giáp trạng tăng hoạt) thì không những nuôi ăn đủ mệt, lại còn phải mua sắm nồi niêu thường xuyên, lại còn bị thượng cẳng chân hạ cẳng tay, đánh đập... như cơm bữa.

Nhưng điểm quan trọng nữa là những người có con mắt ốc nhồi vì tuyến giáp trạng tăng hoạt dễ bị liệt dương, yếu kém sinh lý và có thể bị hiếm muộn. Vì yếu kém sinh lý, những anh chàng này là những con “cò quăm” thường hay đánh vợ vì bất lực và vì ghen tương:

Con cò là con cò quăm
Mày hay đánh vợ mày nằm với ai.
Có đánh thì đánh sớm mai,
Đừng đánh chập tối, chẳng ai cho nằm.

Cò quăm là cò cong queo, không phải là loại cò cứng, Anh ngữ gọi là stork (stork biến âm với stiff, cứng). Cổ ngữ quăm biến âm với quắm, khoằm (mũi khoằm) có nghĩa là cong queo như con dao quắm.

Những người đàn bà lấy phải các ông chồng ‘cò quăm’ này thường ấm ức, than thân trách duyên số mình ‘khốn nạn’:

Con nhạn xanh chắp cánh bay chuyền,
Chồng em lẩy bẩy như Cao Biền dậy non.
Sớm có chồng, sao em muộn có con.
Hẩm duyên, xấu số, em còn đứng không.
Khốn nạn thay em ăn ở với chồng!

(xem Chồng Em Lẩy Bẩy Như Cao Biền Dậy Non).

Tóm lại nếu ai “hay hát” hay thấy mấy câu hát:

Vì sao tay anh lạnh ?
Vì sao môi anh nóng?
Vì sao thân anh run?
Vì sao chân không vững?

hợp với thể xác và tâm thần mình quá thì xin đi tìm bác sĩ để thử máu tìm câu trả lời cho những câu hỏi “Vì sao và Vì sao?”

Nếu dự tính lấy chồng có con mắt ốc nhồi (không phải là bẩm sinh) thì nên khuyên người tình đi khám bác sĩ tìm bệnh và chữa cho hết bệnh để tránh cái “tài đánh vợ, đập nồi đập niêu,” tránh không phải than “Khốn nạn thay, em ăn ở với chồng!” và tránh cảnh không có con, tuyệt tự.